Als ondernemer ben je eigenlijk altijd aan het werk. Is het niet bewust, dan draaien je hersenen wel op volle toeren. Des te belangrijker om echt vakantie te nemen. Als je het goed doet, kom je vol nieuwe energie én nieuwe ideeën terug. Ook dat is wat waard voor je bedrijf.
Maar hoe doe je dat nou, als ondernemer op vakantie gaan? Of je nou zelfstandig ondernemer bent of een bv runt met aardig wat medewerkers — het is voor velen een eng idee om het bedrijf achter te laten.
Waarom je als ondernemer op vakantie moet
Goed, we zeggen wel dat je op vakantie ‘moet’, maar dat bepaal je natuurlijk zelf. Thuisblijven of af en toe een weekendje naar de Veluwe is natuurlijk ook helemaal prima. Waarom vrij nemen zo belangrijk voor je is?
1. Je laadt je batterij weer op
Ontspannen is nu eenmaal nodig om ook vol gas te kunnen gaan. Even de boel de boel laten en jezelf de ruimte geven om helemaal in het nu te zijn. We snappen dat je bedrijf ontzettend mooi is om in en aan te werken en dat het meestal niet eens als écht werken voelt. Door te ontspannen geef je je lichaam en brein de tijd om te herstellen. Het resultaat is dat je daarna beter functioneert; je maakt minder fouten en werkt nauwkeuriger.
2. Verandering van spijs
Verandering van spijs doet eten. En verandering van omgeving bezorgt je een bron van nieuwe verhalen, ingevingen en herinneringen. Zit je zonder fut en zonder ideeën achter je bureau te werken als je weer terug bent? Bekijk eens wat vakantiefoto’s. Waarschijnlijk geeft dit je weer wat input om mee verder te werken.
3. Creatief en vol energie
Krijg jij ook altijd dat beste idee als je onder de douche staat? Als je net halverwege je hardlooprondje bent? Of als je de hond uitlaat? Dit komt doordat je dan — als het goed is — ontspant en niet met je telefoon bezig bent. Meer ruimte in je hoofd is meer ruimte voor creativiteit!
Voordat je op vakantie gaat
Een vakantie is ontspannen, maar je moet wel wat voorbereidingen treffen. Om te voorkomen dat die tijd dan juist wel heel erg stressvol is, zorg je ervoor dat je agenda de laatste week voor vertrek al wat leger houdt. Zo heb je ruimte voor onvoorziene dingen, het goed overdragen van werk dat je uitbesteedt en spoedklussen. Bedenk van tevoren of je tijdens je vakantie bereikbaar wil zijn. Bespreek dit ook met je medewerkers, zodat niemand je belt voor een lege printer of andere wissewasjes. Wil je wel bereikbaar zijn? Spreek dan tijdstippen af waarop je belbaar bent of wanneer je je e-mails leest.
Je afwezigheidsassistent instellen
Stel je afwezigheidsassistent (of out-of-office) in. Sommige ondernemers zetten ‘m al een paar dagen voor vertrek aan, zodat je niet op het vliegveld nog bezig bent met het afhandelen van spoedklusjes. Wat er écht in je afwezigheidsbericht hoort te staan? Nou, in ieder geval:
• de periode waarin je afwezig bent
• wanneer je terug bent van vakantie en dus weer e-mails oppakt
• welke collega wel aanwezig en bereikbaar is tijdens jouw vakantie
• wat de mailer doet in het geval van spoed: “collega X helpt je graag verder — bereikbaar via…”
• of je wel of niet je mails leest, en zo ja, wanneer dan
Tip: controleer zelf ook altijd even of je out-of-office wel werkt.
Overdragen maar
Zijn er zaken die echt niet kunnen blijven liggen als jij met je cocktail in je hangmat ligt of als je een berg aan het beklimmen bent? Zorg dan voor een goede overdracht. Bespreek je verwachtingen, maak medewerkers of vervangers duidelijk wie waar verantwoordelijk voor is, maak beschikbaar wat nodig is (documenten en inloggegevens) en laat voorbeelden achter van hoe je dingen graag ziet.
Nog wat tijd over?
Heb je zo ruim gepland dat je nog wat tijd over hebt? Begin dan alvast met wat werk wat je eigenlijk na je vakantie op wilde pakken. Bekijk wat je daarvoor wil doen. Wie weet krijg je grandioze ideeën tijdens je vakantie. Kan je daar heerlijk mee aan de slag als je terugkomt.
Werkplek opruimen
Ruim voordat je weggaat ook je werkplek op. Als je terugkomt bij een chaotisch bureau, heb je het idee dat je niet eens bent weggeweest. Berg belangrijke dingen zo op dat je ze ook weer snel kan pakken als je terug bent op kantoor. Veel fijner terugkomen!
Tijdens je vakantie
De kunst is natuurlijk om de boel echt de boel te laten. Telefoon in je kluisje laten, geen mails lezen en vooral lekker doen waar je zin in hebt en van ontspant. Ga je voor een digitale detox? Geef dan aan dat je er niet bent, bijvoorbeeld door je status op WhatsApp aan te passen of door je foto te vervangen door een afbeelding met tekst als ‘Ik ben er even niet. Ik ben op [datum] weer beschikbaar.’. Zo voorkom je dat je telkens behoefte hebt om te kijken of er toch iets gestuurd is.
Ben je toch meer ontspannen als je af en toe even kijkt? Doe dat dan vooral.
Ben je op vakantie om op avontuur te gaan? Bezoek dan niet alleen de toeristische trekpleisters, maar ga ontdekken hoe mensen daar écht leefden en hoe ze dat nu doen. Doe waar jij je goed bij voelt en waar je energie van krijgt.
Popt er een idee op waar je nu ‘écht iets mee moet’? Schrijf je idee op, maar werk het niet meteen helemaal uit. Kom er na je vakantie op terug.
Na je vakantie
Een valkuil van velen: na je vakantie meteen weer keihard aan de slag. Naar huis gaan vanaf je fijne vakantiebestemming is vaak al niet het allerleukst, maar als je ook nog eens weet dat je morgen weer volle bak bezig moet, maakt dat het niet beter. Zorg ervoor dat je op je gemak weer even kan aarden thuis. Op je gemak je koffers uitpakken, zorgen dat de koelkast weer gevuld is en je voorbereiden op werk.
Wil je per se doorwerken tijdens de zomervakantie?
Er is natuurlijk ook wat voor te zeggen om lekker door te werken tijdens de vakantie. Voor sommige bedrijven is de zomer een heel rustige periode, terwijl het voor anderen juist de drukste tijd van het jaar is. Redenen om door te werken (en een andere periode op vakantie te gaan):
• je klanten zijn juist nu goed bereikbaar en hebben tijd om eens écht een goed gesprek te voeren
• je klanten zijn nu nog beter te paaien voor jouw dienst of product, want de zomer maakt mensen over het algemeen positiever (en het vakantiegeld doet ook een duit in het zakje)
• je hebt nu zelf meer tijd om aan nieuwe plannen en ideeën te werken of juist achterstallige klussen weg te werken
En als het even kan, verplaats je je werkplek gewoon naar buiten. Sla je twee vliegen in één klap.
Oja, nog even over die regels rondom het opnemen van vakantiedagen
Heb jij personeel in dienst? Dan is de kans groot dat ook zij op vakantie willen. Heb jij helemaal helder hoe het nou zit met het opnemen van vakantiedagen?
Een werknemer heeft na een jaar werken recht op vier keer het aantal werkuren per week aan vakantie. Dus, werkt iemand vijf dagen per week, dan heeft hij of zij recht op minimaal 20 werkdagen. Maar mag je als werkgever eigenlijk ook vakantieverzoeken weigeren? Ja, in drie gevallen:
1. Gewichtige redenen of zwaarwegend bedrijfsbelang, dus bijvoorbeeld als de vakantie zorgt voor ernstige verstoring van de bedrijfsvoering. Als werkgever moet je bekijken welke gevolgen zwaarder wegen: die voor je bedrijf of die voor de werknemer die niet in deze periode op vakantie kan. Je bent wel verplicht toe te staan dat de werknemer de vakantie in een andere periode opneemt.
2. Als de werknemer niet genoeg vakantiedagen heeft.
3. Als in de cao of arbeidsovereenkomst staat dat de werknemer in een bepaalde periode niet weg mag. Je bent ook verplicht op tijd te reageren op een vakantieaanvraag. Het is de bedoeling dat de werknemer binnen twee weken weet waar hij of zij aan toe is. Zodra je de vakantie hebt goedgekeurd, mag je dat niet zomaar ongedaan maken. Alleen in uitzonderlijke situaties, zoals zwaarwegend bedrijfsbelang. Je bent dan ook verplicht de al geboekte vakantie te vergoeden.
Werknemer ziek tijdens vakantie?
Wordt je werknemer ziek tijdens de vakantie? Als hij of zij zich ziek meldt, zijn het niet langer vakantiedagen. Het zijn vakantiedagen en de werknemer heeft dan recht de vakantiedagen alsnog op te nemen. De werknemer is verplicht dit binnen zes maanden te doen, tenzij dit door langdurige ziekte niet lukt.
‘Lekkere vakantie gehad?’
Geef jezelf rustig de tijd om bij te praten met je collega’s als je terugkomt. Vertel uitgebreid over je vakantie, luister naar collega’s die misschien ook weg zijn geweest en maak een afspraak voor een evaluatiemoment. Door te evalueren weet je meteen of je nóg vaker op vakantie kan of dat je voor de volgende keer nog iets te verbeteren hebt.
Fijne vakantie alvast!